Quentin Meillassoux’ opmerkelijke debuut, in vertaling van Joost Beerten, is een buitengewoon oorspronkelijke bijdrage aan de hedendaagse Franse filosofie die ongetwijfeld een grote impact zal hebben op de toekomstige continentale filosofie. In een bijzonder heldere, streng argumenterende stijl geeft Na de eindigheid een gedurfde nieuwe interpretatie van de geschiedenis van de filosofie en formuleert het een vernietigende kritiek op het onuitgesproken fideïsme in het hart van de post-kantiaanse filosofie.
De uitzonderlijke helderheid van Meillassoux’ betoog, waarin argumentatie centraal staat, zal zowel analytische als continentale filosofen aanspreken. Zijn kritiek op het fideïsme zal iedereen interesseren die bezig is met de verhouding tussen filosofie, theologie en religie.
Tegenover de gedwongen keuze tussen dogmatisme en kritiek plaatst Meillassoux een verrassend nieuw filosofisch alternatief. Na de eindigheid stelt een nieuw bondgenootschap tussen filosofie en wetenschap voor en wil de sluipende terugkeer van religiositeit in het hedendaagse filosofische discours een ondubbelzinnig halt toeroepen.
‘Slechts zelden komen wij een boek tegen dat niet alleen aan de hoogste normen van het denken beantwoordt, maar zelf ook nieuwe normen instelt en het veld waarin het opereert volledig omgooit. Het is precies wat Quentin Meillassoux doet.’ Slavoj Zizek
Is de empiristische kritiek op de universele aanspraken van het menselijk denken werkelijk gefundeerd? Het probleem van Kant is bekend. Maar Quentin Meillassoux verduidelijkt op een indrukwekkende manier dat een ander begrip van deze kritiek – een dat nagenoeg verborgen is gebleven ook al is het ‘natuurlijker’ – een verdeling van de ambities van het denken mogelijk maakt die erg verschilt van degene die Kant voorstelt. Meillassoux bewijst namelijk dat er slechts één ding absoluut noodzakelijk is: dat natuurwetten contingent zijn.
Deze totaal nieuwe verbinding tussen tegengestelde modaliteiten plaatst het denken in een volledig andere verhouding tot de ervaring van de wereld, een verhouding die zowel de ‘necessitaristische’ pretenties van de klassieke metafysica als de ‘kritische’ verdeling van het empirische en het transcendentale tenietdoet
Deze opmerkelijke ‘kritiek van de Kritiek’ wordt hier rechttoe rechtaan gepresenteerd en komt meteen tot de kern van de zaak in een bijzonder heldere, argumenterende stijl. Ze autoriseert opnieuw het Absolute als lotsbestemming van het denken – in plaats van die ‘eindigheid’ waarin wij ons vermeien terwijl de moraal, of de ‘terugkeer van het religieuze’ fungeren als fictieve balsem voor de ziel.
Uit het Voorwoord van Alain Badiou: Het is niet overdreven om te stellen dat Quentin Meillassoux in de geschiedenis van de filosofie – opgevat als de geschiedenis van wat kennen betekent – een nieuwe weg inslaat… Deze opmerkelijke ‘kritiek van de Kritiek’ wordt hier rechttoe rechtaan gepresenteerd en komt meteen tot de kern van de zaak in een bijzonder heldere, argumenterende stijl. Ze autoriseert opnieuw het Absolute als lotsbestemming van het denken.
‘Dit is een van de belangrijkste werken van de recente continentale filosofie: het verdient zo snel mogelijk een zo groot mogelijk lezerspubliek… Na de eindigheid is een indringend filosofieboek van een van de oorspronkelijkste stemmen in het hedendaagse continentale denken. Quentin Meillassoux verdient dat wij hem de volgende jaren op de voet volgen; zijn boek verdient een snelle vertaling en een brede discussie in de ..wereld. Het is volstrekt uniek.’ – Graham Harman in Philosophy Today
Quentin Meillassoux (Parijs, 1967) is een van de grondleggers en de voornaamste exponent van de hedendaagse filosofische stroming die bekend staat als ‘speculatief realisme’. Hij geeft les aan de Parijse Ecole Normale Supérieure.
keuze
